فرشته بهروزی نیک
شیوه نادرست و یا عدم اطلاع رسانی در خصوص فعالیت موسساتی که بدون مجوز بانک مرکزی و با شیوه‌هایی خلاف قانون فعالیت می‌کنند یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید مورد توجه دستگاه‌های مربوطه قرار گیرد. در همین سکوت و بی‌خبری بسیاری از این موسسات شروع به کلاهبرداری کرده‌اند . یکی از آنها«بدر توس » است.سهامداران و مدیر عامل سابق موسسه «بدر توس» این موسسه را به دلیل مشکلات مالی واگذار کرده‌اند. لازم به ذکر است موسسه آرمان تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند و نام بدر توس در کنار این لوگو قرار دارد. روزنامه«قانون» همچنین با مدیر عامل جدید، تماس گرفت و با او در میان گذاشت که قصد دارد درخصوص روندی که این موسسه در پیش گرفته است گزارشی تهیه کند اما او حاضر به پاسخگویی نشد. در حالی که مدیرعامل سابق این موسسه اعلام کرده بود اینکه بدر توس اقدام به صدور 600 فقره گواهی سپرده‌گذاری کرده بدون هیچ پشتوانه است اما مدیر عامل جدید زیر بار نرفته و معتقد است همه امور این موسسه به صورت قانونی و با پشتوانه‌های مورد نیاز انجام شده است. نکته قابل توجه آن که دستگاه‌های نظارتی مربوطه به نوعی در جریان شروع به تخلف این موسسه قرار دارند. به نظر می‌رسد در شرایطی که اوضاع اقتصادی هرروز مشکلی را برای مردم ایجاد می کند عده‌ای در سکوت و با استفاده از نا آگاهی جامعه هرروز چاله ای جدید تر می‌سازند. باید مراقب سود جویان بود. هفت هزار موسسه اعتباری غیرمجاز در کشور فعال است که یا همچنان بدون مجوز در حال فعالیت هستند، یا اینکه در صف دریافت مجوز از بانک مرکزی قرار دارند. در همین چند سال گذشته اخبار زیادی از کلاهبرداری این موسسات شنیده شد. آخرین اخبار هم از موسسه میزان است که اگر چه منحل شد اما زندگی بسیاری از مردم که به امید دریافت سود و بهبود معیشت‌شان در این موسسه سرمایه‌گذاری کرده بودند را نیز منحل کرد. شاید قرار است هفت هزار بار دیگر هم اخبار این کلاهبرداری‌ها شنیده شود.از آنجا که ساماندهی موسسات مالی اعتباری غیر مجاز برعهده بانک مرکزی است، بروز این اتفاق‌ها بیش از هر موضوع دیگر در خصوص استقلال بانک مرکزی در ایران ابهام ایجاد می‌کند. اینکه چرا زور بانک مرکزی به این موسسات غیر مجاز نمی‌رسد هم خود جای تامل دارد. حالا هم موسسه اعتباری آرمان «بدرتوس» گویا در مسیر این تخلفات مالی افتاده است. یکی از افرادی که تا نزدیک سپرده‌گذاری در این موسسه نیز رفته در گفت‌و گو با« قانون» می‌گوید: این موسسه به من گفت اگر ملکی داری به نام ما بزن تا از آن به عنوان آورده موسسه استفاده کنیم و سود 22 درصد هم پرداخت خواهیم کرد. همه آنچه فرد از این بده بستان دریافت می‌کند هم یک برگ گواهی سپرده‌گذاری است و دیگر هیچ . جالب اینکه تمام این سپرده گذاری‌ها به اندازه یک آجر پشتوانه ندارد.
داستان بدر توس چیست ؟
اوایل بهمن ماه سال گذشته بود که با مراجعه تعداد زیادی از سپرده گذاران موسسه منحل شده «میزان» برای بازپس گیری سپرده هایشان اوضاع این موسسه بحرانی شد و پس لرزه‌های این جریان گریبانگیر بقیه موسسات اعتباری شد. از جمله موسسات اعتباری فعال در سطح کشور و استان خراسان رضوی موسسه اعتباری آرمان ایرانیان است که از تجمیع 7 موسسه اعتباری فرشتگان، بدرتوس، الزهرا، امید جلین و ... تشکیل شد متاسفانه از انتهای سال گذشته موسسه‌هایی نظیر بدرتوس و الزهرا در پرداخت سپرده، سپرده گذاران با مشکل مواجه شده اند.
گلایه و انتقاد سپرده گذاران موسسه الزهرا از پاسخگو نبودن
به گفته یکی از سپرده گذاران موسسه مالی و اعتباری آرمان 3 ماه است در این موسسه 36 میلیون تومان سپرده گذاری کرده ام به امید این که ماهانه کمک حال من و خرج و مخارج زندگی ام باشد ولی در مدت 3 ماه نه فقط هیچ سود بانکی به من تعلق نگرفته بلکه تقاضا کردم بخشی از پول خودم را به من برگردانید که با این تقاضا هم موافقت نشد. این شهروند گفته بود: از اسفندماه سال قبل هر بار مراجعه کرده ام قول 15روز دیگر را داده‌اند و در این مدت هیچ اقدامی درباره مشکل من صورت نگرفته است.وی تصریح کرد: شهروندان سپرده‌ای را که در این صندوق گذاشته‌اند برای حل مشکل خودشان بوده است ولی به گفته مسئولان نه‌تنها سودی نمی‌دهند اصل سپرده را هم نمی‌توانند بدهند. تعدادی از سپرده گذاران که در مقابل این صندوق جمع شده اند در گفت وگو با خراسان اعلام کردند: با این وضعیت من و سایر افراد امیدی به حل مشکل این موسسه نداریم و سپرده‌هایمان که حاصل عمرمان بود بر باد رفته است.
آنان افزودند: موسسه مالی و اعتباری آرمان به علت کمبود نقدینگی توان پرداخت سپرده افراد را ندارد و این مشکل تا حدی پیش رفته است که اعتراض همه را برانگیخته است.یکی دیگر از سپرده گذاران این موسسه هم گفت: متاسفانه یکی پس از دیگری موسسات مالی اعتباری با چالش مواجه می‌شوند و مردم به این موسسات بدبین شده اند. ضمن این که وقتی مردم اندوخته‌ای دارند این شک و تردید به وجود می‌آید که اگر در این صندوق‌ها سپرده گذاری کنند امکان این که ورشکسته و یا منحل شوند وجود دارد. یکی دیگر از سپرده گذاران با اشاره به این که تعدادی از افراد وقتی متوجه وضعیت موسسه می‌شوند سلامت‌شان به خطر می‌افتد افزود: یک خانم میانسال روز گذشته وقتی متوجه شد پولش را نمی‌تواند بگیرد قلبش گرفت و اورژانس 115 وی را به بیمارستان منتقل کرد و خیلی از سپرده گذاران چنین شرایطی دارند و پاسخ این افراد را چه کسی باید بدهد؟
بانک مرکزی
در این بین به نظر می‌رسد بانک مرکزی قصد ندارد برای حل مشکلات موسسات مالی واعتباری مستقیم وارد ماجرا شود، بنابراین موسسات باید به تنهایی یا با همکاری یکی از بانک‌ها منابع مالی خود را تامین کنند.بانک مرکزی نیز در سال‌های گذشته در ساماندهی موسسات مالی و اعتباری کند عمل کرده است این موضوع درحالی است که خود موسسات بسیار تمایل دارند هرچه سریع تر مجوز خود را دریافت کنند. یک مقام آگاه درباره وضعیت این موسسه به خراسان گفت: موسسه اعتباری آرمان هم اکنون در حال دریافت مجوز برگزاری مجمع عمومی است و با این کار یک گام دیگر برای تطبیق خود با مقررات بانک مرکزی برداشت.
مگر بانک باید بنگاهدار باشد ؟
«بانک ها ساختمان‌های گران را می خرند و تصورشان این است که خانه و املاک گران می‌شود و آنها می‌توانند در آینده سودهای کلانی به جیب بزنند.» این مطلبی است که یک حسابدار رسمی در خصوص موسسه‌های اعتباری غیر مجاز به «قانون» اظهار می‌کند. غلامحسین دوانی در گفتوگو با «قانون» می‌گوید: زمانی همه بانک‌ها در روزنامه‌ها اگهی می‌کردند با این مضمون «ساختمان‌های لوکس شما را با سپرده‌های بانکی خریداری می‌کنیم.» دوانی در ادامه توضیح می‌دهد: «شیوه عمل آنها به این صورت بود که ملک را از قیمت واقعی بازار هم 10 تا 15 درصد بالاتر خریداری می‌کردند.» او در صحبت‌هایش بارها تاکید می‌کند که همه بانک‌ها و موسسات این تخلف را انجام داده و به سوی بنگاهداری حرکت کرده‌اند. پرسش مشخص این حسابدار رسمی آن است که مگر یک بانک باید در فکر خرید ملک باشد و بنگاهداری کند ؟ وی ادامه می‌دهد: «پیش از این در مقاله‌ای نوشته بودم که بنگاهدار شدن بانک‌ها شائبه‌ای از تخلف بانک مرکزی است. »
عنان از کف بانک مرکزی خارج است
به اعتقاد این تحلیلگر اقتصادی بانک مرکزی در این جریان کاملا بی اختیار شده است. به گفته او ، بانک مرکزی فشار می‌آورد که موسسات ادغام شوند، بدون مجوزها فعالیت نکنند و مجوز بگیرند . به اعتقاد دوانی بانک مرکزی در تلاش است که این موسسات تجمیع و تبدیل به بانک شوند تا ملزم به رعایت مقررات نظام بانکی شوند، اما مشکل آنجا بانکداران نیز همه قوانین و مقررات را دور می زنند. گویا خانه از پای بست ویران است.
